Co to jest zawór bezpieczeństwa w sprężarce

Sprężarka powietrza jest urządzeniem bezpiecznym pod warunkiem, że wykorzystuje się ją zgodnie z przeznaczeniem. Jednym z elementów, które ma znaczący wpływ na bezpieczne użytkowanie urządzenia, jest zawór bezpieczeństwa. Chroni on zarówno samą sprężarkę, jak i użytkowników kompresora. Ma także wpływ na całą instalację sprężonego powietrza Czym jest zawór bezpieczeństwa w sprężarce i jakie funkcje pełni?

Zawór bezpieczeństwa — co to jest

Zawór bezpieczeństwa to urządzenie, które jest montowane na kompresorze w celu ochrony przed nadmiernym ciśnieniem. Jego zadaniem jest samoczynne otwieranie się w momencie, kiedy w urządzeniu zostaje przekroczony dozwolony poziom ciśnienia gazu. Zadaniem zaworu jest ochrona kompresora i urządzeń na punktach odbioru przed uszkodzeniem oraz zapewnienie bezpieczeństwa użytkowania. Zawór bezpieczeństwa jest podstawowym elementem zabezpieczającym przed ewentualnym wybuchem sprężarki spowodowanym znacznym i niekontrolowanym wzrostem ciśnienia sprężonego powietrza. 

Zawór bezpieczeństwa dla prawidłowej pracy nie wymaga nadzoru operatora. Jego działanie jest samoczynne, dzięki czemu od razu może reagować na zwiększone ciśnienie w kompresorze. 

Jak działa zawór bezpieczeństwa w kompresorze?

Jak już wspominaliśmy, zawór bezpieczeństwa działa samoczynnie dla prawidłowej jego pracy konieczne jest uprzednie określenie ciśnienia maksymalnego, które powinno wyzwolić uwalnianie sprężonego powietrza w celu zmniejszenia ciśnienia w układzie. Każdorazowe przekroczenie zadanej wartości ciśnienia automatycznie otwiera zawór. W tym względzie nie jest wymagana Interwencja operatora.

Na rynku dostępne są zawory bezpieczeństwa różnego rodzaju — od najprostszych zaworów mechanicznych, po zawory elektroniczne z funkcją automatycznej kontroli ciśnienia. Zawory mechaniczne swoje działanie opierają na sprężynie, która utrzymuje zawór w pozycji zamkniętej do czasu przekroczenia zadanej wartości ciśnienia maksymalnego. W przypadku, kiedy ciśnienie przekroczy próg bezpieczeństwa, sprężyna pod wpływem ciśnienia otwiera zawór i pozwala na uwolnienie sprężonego powietrza do poziomu bezpiecznego dla urządzenia i użytkowników. Bardziej skomplikowane zawory elektroniczne zazwyczaj wyposażone są w czujnik ciśnienia, którego zadaniem jest stałe monitorowanie ciśnienia w sprężarce. Na tej podstawie elektroniczny system sterowania podejmuje automatyczne działanie w celu otwarcia lub zamknięcia zaworu. 

Zastosowanie zaworu bezpieczeństwa uzupełnia działanie innych elementów  sprężarki. Jest szczególnie istotne w przypadku uszkodzenia presostatu. W wyniku awarii dochodzi wtedy do przekroczenia maksymalnego poziomu ciśnienia  przy jednoczesnym stałej i nieprzerwanej pracy pompy. W tym przypadku zawór bezpieczeństwa daje możliwość szybkiego zredukowania zbyt wysokiego ciśnienia. Prawidłowe działający zawór bezpieczeństwa  ochroni urządzenie przed spaleniem silnika eksplozją zbiornika ciśnieniowego czy uszkodzeniem pompy. Zastosowanie tego elementu będzie więc nie tylko korzystne dla bezpieczeństwa, ale również pozwoli zminimalizować koszty ewentualnych napraw. 

Sprawny zawór bezpieczeństwa — podstawa bezpiecznego użytkowania

Sprawne działanie zaworu  jest gwarancją bezpieczeństwa dla urządzenia i użytkowników. Dlatego też zawór musi być regularnie sprawdzany i konserwowany w celu utrzymania go w dobrym stanie pozwalającym na prawidłowe działanie. Ze względów bezpieczeństwa zaleca się również, aby zawór bezpieczeństwa był dostępny dla operatora, który w sytuacji awaryjnej mógłby szybko zareagować, opierając zawór i upuszczając sprężone powietrze w celu normalizacji ciśnienia. Warto podkreślić, że w przypadku awarii zaworu bezpieczeństwa należy go natychmiast wymienić — tylko takie działanie zapewni bezpieczeństwo i prawidłowe działanie kompresora.

Nie dziwi zatem uwaga, jaką poświęca Urząd Dozoru Technicznego zaworowi bezpieczeństwa. UDT do użytkowania  dopuszcza tylko te instalacje pneumatyczne, które posiadają sprawny zawór bezpieczeństwa w sprężarce powietrza. Warto pamiętać, że brak lub nieprawidłowe działanie tego elementu powodują, iż kompresor staje się niezdatny do użytku.