Powietrze zasysane do kompresorów pobierane jest bezpośrednio z otoczenia i tym samym zawiera wiele zanieczyszczeń, które jeśli dostaną się do układu pneumatycznego mogą wywołać wiele szkód. Dlatego skuteczny system uzdatniania sprężonego powietrza jest nieodzownym elementem każdej instalacji tego typu. Wyjaśniamy, dlaczego uzdatnianie sprężonych gazów jest takie ważne i czemu nie warto z niego rezygnować.
W jakim celu uzdatnia się sprężone powietrze?
Współczesna produkcja w znaczącej mierze opiera się na wykorzystaniu sprężonego powietrza. Tym samym systemy sprężonego powietrza wkraczają do kolejnych sektorów i coraz liczniejszych zakładów. Jednak produkcja, magazynowanie i wykorzystywanie sprężonego powietrza to nie tylko sam kompresor i system rur. Niezbędne jest również zapewnienie odpowiedniej czystości sprężonych gazów. Dlaczego ma to tak duże znaczenie?
Powietrze, które na późniejszym etapie podlega procesowi sprężania, pobierane jest do kompresora bezpośrednio z otoczenia. Choć na co dzień tego nie odczuwamy, zawiera ono drobinki kurzu i dużą liczbę zanieczyszczeń. Taka ilość substancji nie jest szkodliwa dla ludzi czy urządzeń pneumatycznych. Jednak w procesie sprężania powietrze zostaje skompresowane do mniejszej objętości, co powoduje zwiększenie liczby zanieczyszczeń w 1m3 gazu, co jednocześnie podnosi stopień szkodliwości dla urządzeń.
Innym problemem sprężonego powietrza w procesach produkcyjnych jest wilgoć. Obok zanieczyszczeń drobinki wody są jednym z nieodzownych elementów powietrza atmosferycznego. Na skutek procesów zachodzących w kompresorze wilgoć staje się bardziej zauważalna — tj. zwiększa się jej procentowa zawartość w 1m3, co wraz ze zwiększeniem ciśnienia i temperatury prowadzi do wykraplania się wody. W efekcie, w urządzeniach pneumatycznych przyspiesza ona procesy zużywania się elementów i sprzyja powstawaniu korozji. Natomiast w kontakcie z elektroniką może wywołać jej całkowite uszkodzenie.
Ponadto w wielu branżach czystość produktu końcowego jest jednym z najważniejszych aspektów całego procesu produkcji. Dotyczy to między innymi przemysłu farmaceutycznego spożywczego i branży elektronicznej. Jakiekolwiek zanieczyszczenia w lekach, żywności lub układach scalonych są absolutnie niedopuszczalne. Dlatego w tych przypadkach uzdatnianie sprężonego powietrza traktuje się szczególnie poważnie i podchodzi do niego z dużo większą starannością. Niezależnie jednak od przeznaczenia sprężonego powietrza, warto jest zadbać o jego uzdatnianie tak, aby proces produkcji mógł przebiegać sprawnie i bez zakłóceń a jego efektem były produkty najwyższej jakości. Dlatego też niezbędne jest wyposażenie systemów sprężonego powietrza w elementy uzdatniające gazy.
Jakie urządzenia wchodzą w skład systemu uzdatniania sprężonego powietrza?
Uzdatnianie sprężonego powietrza to proces polegający na usunięciu z niego zanieczyszczeń oraz osuszeniu i wykluczeniu wilgoci. Dlatego też cały proces przebiega wieloetapowo. Na samym początku sprężone powietrze poddawane jest filtracji. Rodzaj wybranych filtrów uzależniony jest od typu kompresora i wymagań względem sprężonego powietrza. Niezbędne jest również dbanie o regularną wymianę filtrów. W niektórych systemach uzdatniania sprężonego powietrza uzasadnione jest stosowanie więcej niż jednego filtra. Po usunięciu zanieczyszczeń z powietrza znajdującego się w kompresorze system przechodzi do jego osuszenia, czyli eliminacji wilgoci. Można do tego celu zastosować separatory cyklonowe oraz osuszacze membranowe, chłodnicze lub adsorpcyjne. Wybór konkretnego rodzaju osuszacza powinien być uzależniony od typu kompresora i przeznaczenia sprężonego powietrza. Końcowym etapem procesu uzdatniania sprężonego powietrza jest wykorzystanie separatorów wodno-olejowych, które są niezbędne w systemach opartych na kompresorach olejowych. Pozwalają one na oddzielenie wody od oleju w kondensacie powstającym w wyniku osuszania.
Najważniejsze jest jednak, aby cały system uzdatniania sprężonego powietrza zaprojektować w taki sposób, by był możliwie jak najbardziej skuteczny, wydajny i oszczędny. Jednocześnie należy pamiętać o dopasowaniu go do charakterystyki zakładu, w którym będzie użytkowany, a więc branży, trybu pracy czy wymaganej jakości sprężonego powietrza. Jednak niezależnie od tych wszystkich czynników uzdatnianie sprężonego powietrza jest niebywale ważne.
Odpowiednio dobrane rozwiązanie pozwala na znaczną redukcję kosztów eksploatacji tych urządzeń. Wybór pomiędzy osuszaczem ziębniczym, adsorpcyjnym z regeneracją na zimno lub na gorąco to także kwestia kosztów eksploatacji. W wielu przypadkach do osuszaczy adsorpcyjnych możliwe jest wykorzystanie ciepła odpadowego, takiego jak para wodna lub gorąca woda co pozwala na znaczne oszczędności.
Kolejnym bardzo istotnym elementem jest zastosowanie sterowania zależnego od punktu rosy. Takie rozwiązanie gwarantuje, że zużyte zostanie tylko tyle energii, bądź powietrza do regeneracji, ile jest konieczne do uzyskania wymaganego punktu rosy.