Sprężone powietrze jest nieodłącznym elementem wielu procesów przemysłowych – od linii produkcyjnych w branży motoryzacyjnej, przez farmację, po przetwórstwo spożywcze. Jednak jego efektywność i bezpieczeństwo w dużej mierze zależy od jakości filtracji. Właśnie dlatego wielostopniowe systemy filtracji stanowią kluczowy element infrastruktury sprężonego powietrza.
Dlaczego filtracja sprężonego powietrza jest tak istotna?
Sprężone powietrze w naturalnym stanie zawiera wilgoć, olej, pył i drobne zanieczyszczenia, które mogą nie tylko obniżać efektywność pneumatyki, powodować korozję rurociągów i urządzeń czy prowadzić do awarii maszyn i kosztownych przestojów, ale również mogą zanieczyszczać produkty w branży spożywczej i farmaceutycznej.
Świadomość konieczności oczyszczania sprężonego powietrza jest coraz powszechniejsza, ale wciąż niewystarczająca. Wielu użytkowników pyta nas, czy pojedynczy filtr wystarczy do ochrony całego systemu sprężonego powietrza? Zdecydowanie nie. Jeden filtr może usuwać tylko określony typ zanieczyszczeń i nie zapewnia pełnej ochrony. Dlatego w układach sprężonego powietrza stosuje się systemy wielostopniowe, które wychwytują różne rodzaje cząstek i kondensat w różnych punktach instalacji.
Budowa i zasada działania systemów wielostopniowych
Wielostopniowa filtracja w układach sprężonego powietrza zwykle obejmuje trzy główne poziomy, w ramach których należy wskazać filtry wstępne, filtry drobne i filtry adsorpcyjne.
Filtr wstępny, inaczej zwany pre-filtrem, usuwa większe zanieczyszczenia mechaniczne typu pył, rdza, olej w formie mgły. Jego zadaniem jest ochrona kolejnych stopni filtracji i urządzeń końcowych. W kolejnym etapie filtracji wykorzystuje się filtry drobne, czyli tzw. fine filters, które skutecznie redukują cząstki o wielkości rzędu mikronów oraz resztki oleju. Ten rodzaj filtrów zapewnia wysoką czystość powietrza dla narzędzi pneumatycznych i procesów technologicznych. Ostatnim etapem filtracji są filtry adsorpcyjne. Odpowiadają one za eliminację wilgoci, mgły olejowej i mikroskopijnych cząstek. Stosowane są w procesach wymagających bardzo czystego powietrza (np. farmacja). Co ważne, mogą być one wykorzystywane w połączeniu z filtrem węglowym do usuwania zapachów i par organicznych.
Jak często należy wymieniać filtry w systemie sprężonego powietrza? Kluczem są warunki pracy i jakość powietrza, które wprowadzane jest do systemu celem sprężania. Można jednak określić przybliżone okresy, w których najczęściej konieczna jest wymiana filtrów. Standardowo filtry wstępne wymienia się co 6–12 miesięcy, a filtry drobne co 12–18 miesięcy. W zakładach o dużym zapyleniu lub w przemyśle spożywczym okres ten może być krótszy. Warto regularnie kontrolować ciśnienie w układzie, ponieważ jego spadek jest najlepszym wskaźnikiem zużycia filtra.
Korzyści wynikające z zastosowania systemów wielostopniowych
Wielostopniowe systemy filtracji przynoszą wymierne korzyści w przemyśle. Do najważniejszych można zaliczyć:
- wydłużenie żywotności sprzętu, ponieważ mniej zanieczyszczeń w instalacji będzie powodować mniej awarii;
- redukcję kosztów eksploatacji — filtry przyczyniają się do ochrony zaworów, narzędzi i maszyn przed osadzaniem się zanieczyszczeń;
- poprawę jakości produktu końcowego – co jest szczególnie istotne w farmacji, elektronice i przemyśle spożywczym;
- spełnienie norm jakości powietrza (ISO 8573-1), co jest wymagane w wielu branżach.
Użytkownicy często pytają nas, czy można używać tańszych filtrów jednowarstwowych, aby zaoszczędzić? Nie zalecamy takiej praktyki naszym klientom. Oszczędności w krótkim terminie mogą prowadzić do wysokich kosztów długoterminowych. Jednowarstwowy filtr szybko się zapycha, zwiększa spadki ciśnienia i nie chroni w pełni systemu. Wielostopniowy układ to inwestycja w stabilną produkcję i minimalizację awarii.
Praktyczne wskazówki dla użytkowników przemysłowych
Jeśli jesteś użytkownikiem układów sprężonego powietrza mamy dla Ciebie kilka wskazówek praktycznych, które pomogą Ci stworzyć wydajny i skuteczny system filtracji powietrza.
- Dostosuj filtry do jakości powietrza
Przede wszystkim pamiętaj o tym, aby dopasować filtr wstępny do jakości zasysanego powietrza. W każdym zakładzie istnieją różne warunki wstępne, ale jeśli wlotowe powietrze zawiera dużo pyłu, to zastosuj skuteczniejszy i bardziej wydajny filtr wstępny.
- Monitoruj spadki ciśnienia
Jeśli zauważysz nieuzasadniony spadek ciśnienia w układzie, to prawdopodobnie masz do czynienia z zapchanym filtrem. Rozwiązaniem problemu jest wyczyszczenie lub wymiana niedrożnego filtra.
- Planuj regularną konserwację
Systematyczny serwis urządzenia pozwala na szybką reakcję na ewentualne usterki i pozwala zaplanować potrzebne wymiany materiałów eksploatacyjnych, w tym filtrów. Warto pamiętać, że harmonogram wymiany filtrów zwiększa niezawodność systemu.
- Dobieraj filtry pod konkretny proces
Każdy proces realizowany przy pomocy sprężonego powietrza ma swoje indywidualne wymagania w zakresie czystości powietrza. Np. dla elektroniki wymagane są filtry klasy 1 lub 2 ISO 8573-1, a dla pneumatyki przemysłowej wystarczające mogą być klasy 3–4.