Co to jest kondensat wodno-olejowy? Skąd się bierze w układach sprężonego powietrza? Czy konieczne jest usuwanie kondensatu z systemu? I jak to zrobić, aby nie łamać prawa i nie płacić kroci za jego utylizację?
Co to jest kondensat?
Kondensat jest zanieczyszczeniem, które jest mieszaniną wodno-olejową powstającą w procesie sprężania powietrza przez kompresory olejowe. Jej skład pochodzi z pary wodnej, która w wyniku zachodzących w układzie procesów (np. sprężaniu, rozprężaniu czy chłodzeniu sprężonego powietrza) uległa kondensacji oraz oleju i substancji smarnych wykorzystywanych do uszczelniania, smarowania i odprowadzania ciepła w kompresorach.
Kondensat wodno-olejowy jest powszechny problemem układów, w których stosowane są kompresory olejowe. Ciecz najczęściej gromadzi się w zbiornikach separatorów cyklonowych, zbiornikach ciśnieniowych, w zbiornikach osuszaczy chłodniczych, a także w zbiornikach filtrów, a nawet w najniżej położonych punktach instalacji. Kondensat ma negatywny wpływ na działanie instalacji oraz poziom zanieczyszczenia medium roboczego. Stąd konieczne jest jego systematyczne usuwanie z systemu.
Jakie skutki dla układu, urządzeń i sprężonego powietrza ma brak odprowadzania kondensatu? Substancja oddziałuje nie tylko na działanie i eksploatację elementów systemu, ale również ma wpływ na jakość produktu końcowego wytwarzanego przy zastosowaniu sprężonego powietrza, a także, w przypadku wydostania się na zewnątrz układu, może skutkować zanieczyszczeniem środowiska i negatywnie wpływać na zdrowie pracowników. Kondensat wodno-olejowy może być przyczyną zwiększonego ryzyka korozji wnętrza zbiorników ciśnieniowych i metalowych elementów konstrukcji systemu, zatykać otwory technologiczne w układzie, prowadzić do zbyt szybkiego zanieczyszczenia filtrów, uszkadzać osuszacze i elementy uszczelniające. Będzie miał wpływ również na jakość powłok lakierniczych, powierzchni czyszczonych sprężonym powietrzem czy będzie zwiększał ryzyko uszkodzeń elementów pomiarowych. Kondensat wodno-olejowy, który wydostanie się z układu, może wpływać na zanieczyszczenie ścieków i negatywnie wpływać na zdrowie pracowników drażniąc układ oddechowy czy skórę.
Jak usunąć kondensat z układu?
Kondensat wodno-olejowy musi być usuwany ze wszystkich miejsc, w których się gromadzi. Służą temu spusty kondensatu, które umożliwiają odprowadzenie substancji z układu. W układach sprężonego powietrza wykorzystuje się 3 rodzaje spustów kondensatu — tj. ręczne, pływakowe i elektroniczne spusty kondensatu. Te ostatnie gwarantują najbardziej efektywną i niezawodną pracę, która jednocześnie nie prowadzi do strat sprężonego powietrza. Ich zaletą jest także odporność na zabrudzenia (czyli zatykanie) i w pełni zautomatyzowana kontrola połączona ze wskaźnikiem poprawności działania urządzenia.
Należy także pamiętać, że kondensat wodno-olejowy nie może być usuwany do kanalizacji. W Polsce obowiązują przepisy, które dopuszczają oddanie cieczy do kanalizacji o zawartości do 15 mg/l substancji ropopochodnych, w tym oleju. Jeśli ciecz zawiera więcej, niż 15mg/l oleju wtedy należy przekazać ją do utylizacji do specjalistycznych firm.
W związku z tym, że ilość powstającego w procesie sprężania kondensatu wodno-olejowego, szczególnie przy zastosowaniu separatorów cyklonowych i osuszaczy chłodniczych, może być niebagatelna i wynosić dziennie nawet kilkaset litrów (przy pracy o dużej wydajności np. 1000m3/h, przez 8 h i wysokiej wilgotności powietrza) warto rozważyć zastosowanie separatorów wodno-olejowych, które pozwolą oddzielić wodę od zanieczyszczeń olejowych i tym samym radykalnie zmniejszyć objętość kondensatu przekazywanego do utylizacji. Należy zaznaczyć, że kondensat zazwyczaj składa się z 99% wody i jedynie 1% innych zanieczyszczeń (w tym oleju). Zatem wyizolowanie z mieszaniny wody jest stosunkowo łatwe i wydajne. Do tego celu stosuje się separatory wodno-olejowe.
W wyniku procesu uzdatniania kondensatu wodno-olejowego uzyskaną w ten sposób wodę można usunąć bezpośrednio do kanalizacji, a pozostałą część przeznaczyć do utylizacji.